บั้งโบ๊ะ บั้งโผะ อีเกิ้ง จิ้งโบ๊ะ หรือ ฉับโผง ของเล่นพื้นบ้าน ภูมิปัญญายุค 90 ที่หาเล่นได้ยาก

บั้งโบ๊ะ บั้งโผะ อีเกิ้ง จิ้งโบ๊ะ หรือ ฉับโผง ของเล่นพื้นบ้าน ภูมิปัญญายุค 90 ที่หาเล่นได้ยาก

.

บั้งโบ๊ะ หรืออีกหลายๆ ชื่อ ที่ใช้เรียกตามแต่ละพื้นที่ ของเล่นพื้นบ้าน ที่หาเล่นได้ยากและเกือบจะหายสาบสูญไปแล้วในปัจจุบัน "บั้งโบ๊ะ" เป็นของเล่นที่ใช้ยิงกันเล่น หากยิงโดนร่างกายก็สามารถทำให้เป็นรอยแดงและเจ็บได้ "กระสุน" ของบั้งโบ๊ะ คือกระดาษเปียกชุบน้ำหมาด ๆ ลูกคอม หรือลูกพลาก็ได้

.

วัสดุที่ใช้ในการทำประกอบไปด้วย

1. กิ่งไม้ไผ่ที่มีรู

2. ไม้ไผ่แห้งเหลาเท่าขนาดรู

3. ลูกพลา (ฉับพลา) ลูกคอม หรือ กระดาษชุบน้ำสำหรับเป็นลูกกระสุน

.

วิธีการทำ เริ่มจากตัดไม้ไผ่กระบอกเล็ก ๆ ขนาดใหญ่กว่าหัวแม่มือเล็กน้อย ยาวประมาณ 1 ฟุต หรือประมาณ 1 ปล้อง โดยเลือกขนาดรูตรงกลางให้ได้ประมาณเท่ากับด้ามปากกาหรือดินสอ ธรรมชาติของปล้องไผ่ เส้นผ่านศูนย์กลางด้านต้นจะใหญ่กว่าด้านปลาย ทำให้เวลาใส่กระสุนเข้าไปด้านปลายจึงถูกอัดแน่นยิ่งขึ้น

.

สำหรับด้ามยิงกระทุ้ง ให้ใช้ไม้ที่เหลือผ่าซึกแล้วเหลาให้กลมกลึง และตัดให้สั้นกว่ากระบอกประมาณครึ่งข้อนิ้ว (1 เซนติเมตร) เพื่อไม่ให้ดันกระสุนด้านปลายออก และทำด้ามเสียบให้เหมาะมือ

.

หลักการทำงานของ "บั้งโบ๊ะ" นี้ จะใช้หลักการของการอัดอากาศ คือ จะใช้กระดาษแช่น้ำเป็นกระสุน ลูกแรกที่อัดเข้าไปจะไปอยู่ด้านปลายของกระบอก ลูกที่สองที่อัดเข้าไปก็จะทำหน้าที่ในการดันให้ลูกแรกพุ่งออกไปตามความหนาแน่นของการอัดอากาศ หรือจะใช้ลูกคอม ซึ่งมีลักษณะคล้ายลูกกาแฟเป็นลูกกระสุนก็ได้ ซึ่งอานุภาพการยิงจะรุนแรงมาก ถ้าถูกยิงจะช้ำเป็นรอยได้ แต่ถ้าไม่ต้องการความรุนแรงอาจจะใช้ใบสาบเสือเป็นลูกกระสุนแทนก็ได้

.

ของเล่นชนิดนี้ดูเผินๆ อาจจะเป็นของเล่นทั่วไปสำหรับเด็กผู้ชายบ้านนอก แต่ถ้านำของเล่นชนิดนี้มาเป็นสื่อการสอนวิชาวิทยาศาสตร์ คิดว่าน่าจะมีประโยชน์ได้มาก เพราะสามารถโยงความรู้ไปยังเรื่องของความหนาแน่นของอากาศ การอัดอากาศ ความดันอากาศ เรื่องของมวล / พื้นที่ได้

.

#สสส #แผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ #บั้งโบ๊ะ #ฉับโผง