ยาหนม เจ้าแห่งขนมบนเกาะสมุย

ยาหนม เจ้าแห่งขนมบนเกาะสมุย

เกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี หลายคนมักคิดถึงความสวยงามและความอุดมสมบูรณ์ของท้องทะเล ทว่า นอกจากความสวยงามของแหล่งท่องเที่ยวแล้ว ยังเป็นพื้นที่สำคัญในภาคเกษตรของไทยที่มีการปลูกมะพร้าวเป็นจำนวนมากทั้งใช้บริโภคในครัวเรือนและแปรรูปผลิตภัณฑ์ที่มีอยู่แล้วในท้องถิ่นให้เพิ่มมูลค่ามากขึ้น ซึ่งผลิตภัณฑ์แปรรูปที่ขึ้นชื่อของเกาะสมุยและได้รับความนิยมมาจนถึงปัจจุบัน คือ ยาหนม  หรือกาละแม ที่ได้รับการสืบทอดกรรมวิธีการทำมาตั้งแต่อดีต

ยาหนม เป็นขนมมงคล ในสมัยก่อนจะนิยมกวนกันในโอกาสที่มีงานบุญต่าง ๆ เช่น งานแต่งงาน งานบวชนาค งานขึ้นบ้านใหม่ เป็นต้น จากบทความ “วัฒนธรรมต่างชาติ” พลวัตที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงทางสังคม และวัฒนธรรม ของชุมชนอำเภอเกาะสมุยและเกาะพะงัน จังหวดสราษฎร์ธานี สัมภาษณ์คุณเอี่ยม ศรีแสง (2554) ให้ข้อมูลว่า “บ้านที่สามารถกวนกะละแมได้จะต้องเป็นบ้านที่เจ้าของมีฐานะ เพราะต้องใช้กําลังคนในการกวนกระทะละประมาณ 10 คน จึงกลายเป็นที่มาของคำว่า “ยาหนม” ที่มาจากคำว่า “พระยาขนม” เพราะต้องใช้กําลังคนในการกวนมากและต้องใช้กระทะกวนขนาดใหญ่ ชาวบ้านที่อาศัยอยู่กันแบบครอบครัวใหญ่ มีลูกหลานหลายคนก็จะถ่ายทอดการกวนกะละแมโบราณให้แก่ลูกหลานไว้สืบทอดเป็นอาชีพของครอบครัว เริ่มแรกก็ทำขายในละแวกบ้าน ภายหลังได้มีการขยายกลุ่มผู้บริโภคไปยังหมู่บ้านอื่น ๆ”

การทำยาหนม ถือว่าเป็นการแปรรูปและช่วยยืดอายุให้เก็บไว้รับประทานให้นานขึ้นได้ ส่วนผสมหลักของยาหนม ได้แก่ แป้งข้าวเหนียว 3 กิโลกรัม น้ำตาลมะพร้าว 6 กิโลกรัม และกะทิ 9 กิโลกรัม โดยเริ่มจากนำกะทิ 3 กิโลกรัม กวนกับน้ำตาลมะพร้าวประมาณ 45 นาที จนได้กลิ่มหอมมีสีสวย ถัดมาเติมแป้งข้าวเหนียวและกะทิที่เหลือทั้งหมดลงไปกวน กวนต่อเนื่อง 3 ชั่วโมง จนเหนียวก็จะได้ยาหนมตามที่ต้องการแล้วก็ปล่อยไว้ให้เย็น ตักใส่ถาดแล้วก็จัดการห่อให้ได้ตามขนาดที่ต้องการ (สูตรโดย พี่นิด ขนิษฐา เรืองศรี เสน่ห์สมุย)

ยาหนม เป็นที่ชื่นชอบของผู้คนทั่วไปและนักท่องเที่ยว จึงได้กวนเพื่อจำหน่ายเป็นของฝากกลายเป็นสินค้าที่ขึ้นชื่อของอำเภอเกาะสมุย ที่นี่จะทำกาละแมสด ๆ ขายวันต่อวัน ทำให้กาละแมเกาะสมุยเหนียวนุ่ม หอมหวาน รสชาติเยี่ยม สามารถสนับสนุนยาหนม ขนมรสเลิศที่มาจากชาวบ้านแท้ ๆ ได้ทางเพจเสน่ห์สมุย หรือพี่นิด ขนิษฐา เรืองศรี กลุ่มเสน่ห์สมุย โทร 0898741690

อ้างอิง

อารยา ปรานประวิตร ปริญญา สุกแก้วมณี อุราภรณ์ เรืองวัชรินทร์ และคณะ, (2560). การปรับปรุงคุณภาพโภชนาการของการผลิตกะละแม อำเภอเกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (สาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี). 9(18), 192.

ณัฐา คุ้มแคว้น และคณะ. (2554). “วัฒนธรรมต่างชาติ” พลวัตที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงทางสังคม และวัฒนธรรม  ของชุมชนอำเภอเกาะสมุยและเกาะพะงัน จังหวดสราษฎร์ธานี. ได้รับทุนอุดหนุนการวิจัยจากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม ประจำปีงบประมาณ 2553.

เทศบาลนครเกาะสมุย. (ม.ป.ป.). ยาหนมหรือกาละแม. สืบค้นเมื่อ 16 ตุลาคม 2567 จาก https://www.kohsamuicity.go.th/otop/detail/1255.

เสน่ห์สมุย. (2567). สูตรอาหาร ยาหนม (กาละแม). สืบค้นเมื่อ 14 ตุลาคม 2567. จากhttps://www.facebook.com/photo/?fbid=122102104646255093&set=a.122097679238255093.