“สถานีรถไฟ”คลังปัญญาของชาวท่าพระ
เมื่อความเจริญเข้ามา การพัฒนามักจะมาพร้อมกับการทำลายเสมอ เช่นกันกับสถานีรถไฟเก่าแก่อายุเกือบ 100 ปีตลอดสองข้างทางรถไฟสายอีสาน จึงต้องถูกรื้อทิ้งไปตามกาลเวลา เมื่อรถไฟทางคู่มาถึง แต่หลายพื้นที่ไม่อยากจะยืนมองมันถูกทุบทิ้งกลายเป็นเพียงกองเศษไม้เท่านั้น จึงพยายามหาวิธีการที่จะเก็บรักษาเอาไว้ เพราะนี่คือประวัติศาสตร์ ฉากชีวิตของคนในพื้นที่ ที่พวกเขามีเรื่องเล่ามากมาย
เช่นกันกับสถานีรถไฟท่าพระ ที่ชาวตำบลท่าพระ อ.เมือง จ.ขอนแก่น แม้จะเป็นเพียงตำบลเล็ก ๆ ทางผ่านเข้าสู่มหานครขอนแก่น แต่ที่นี่ก็มีเรื่องเล่าที่หลายชีวิตเติบโตมาพร้อมกับสถานีรถไฟ โดยเฉพาะเรื่องเล่าก่อนที่รถไฟจะข้ามลำน้ำชีไปเมืองขอนแก่น ความเจริญที่มาถึงหัวเมืองอีสาน ปลุกให้เมืองเล็ก ๆ อย่างท่าพระ กลายเป็นชุมทางเศรษฐกิจที่สำคัญนานถึง 3 ปี สถานีรถไฟเล็ก ๆ ที่เป็นเพียงสถานีย่อยนี้ ก่อสร้างขึ้นตั้งแต่ปี 2476 หลังเปลี่ยนแปลงการปกครองเพียง 1 ปี เมื่อรถไฟมา ก็นำพาเอาความเจริญมาด้วย ชีวิตชาวบ้านชนบทยากจนที่เคยทำไร่ทำนา ก็กลายเป็นพ่อค้าแม่ค้า ทำธุรกิจค้าส่ง ซึ่งชาวพื้นถิ่นแถบนี้มีทั้งชาวอีสานและชาวไทยเชื้อสายจีน ซึ่งชาวไทยเชื้อสายจีนที่มาตั้งรกรากที่นี่ เข้ามาเพราะมาเป็นลูกจ้างโรงสี และลูกจ้างสร้างทางรถไฟ บางคนมาแบบเสื่อผืนหมอนใบแต่ในเวลาต่อมา จากลูกจ้างก็ยกระดับเป็นเถ้าแก่ยึดพื้นที่เศรษฐกิจของเมืองไปโดยปริยาย
เมื่อสถานีรถไฟ ได้บันทึกเรื่องราวชีวิตของชาวท่าพระเอาไว้มากมายขนาดนี้ พวกเขาจึงต้องการเก็บรักษาสถานีรถไฟโบราณเอาไว้ ด้วยการทำหนังสือขอไปทางการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) เพื่อขอเก็บรักษาสถานีเอาไว้เป็นมรดกพื้นถิ่นให้ลูกหลานได้รู้จักและเรียนรู้ โดยได้เคลื่อนย้ายไปไว้ที่ข้างโรงยิมของเทศบาลตำบลท่าพระ และเสนองบประมาณซ่อมแซมให้เป็นศูนย์เรียนรู้ของตำบล ด้วยการนำเรื่องเล่าที่สืบค้นได้ ทั้งประวัติความเป็นมาของพื้นที่ ประวัติบุคคลสำคัญ ของดีที่ใครมาต้องรู้จัก รวมไปถึงภาพเก่าเล่าความหลังที่มีอยู่ มาจัดแสดงในรูปแบบของศูนย์เรียนรู้เพื่อให้คนที่ผ่านไปมาเข้ามาศึกษา เยี่ยมชมและเป็นแหล่งท่องเที่ยวของตำบลในอนาคตอันใกล้
เห็นไหมล่ะ ของเก่าที่มองว่าไม่ได้มีประโยชน์สำหรับบางคน แต่สำหรับคนที่เขาโตมากับมัน มันมีคุณค่าทางจิตใจมากกว่าสิ่งไหน ไปดูสถานีรถไฟเก่าท่าพระด้วยกันเถอะ.
แผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ
Art & Culture for Health Literacy
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส)
ThaiHealth Promotion Founnation (THPF)
128/177 ชั้น 16 อาคารพญาไทพลาซ่า ถนนพญาไท แขวงทุ่งพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร 10400
128/177 Phayatai Plaza, 16th Fl., Phayathai Rd., Rajthevee, Bangkok 10400 Thailand
โทรศัพท์ : 02-129-3897-8 โทรสาร : 02-129-3899
อีเมล : [email protected]