ไกด์เด็กบางลำพู พาชมเรื่องราวชุมชนบางลำพู
ย่านบางลำพู เป็นชุมชนที่มีเรื่องราวให้ติดตามมากมายตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ทั้งประวัติศาสตร์เรื่องราวทางวัฒนธรรม วิถีชีวิตที่น่าสนใจ ความหลากหลายทางชาติพันธุ์ก่อให้เกิดความแตกต่างในวิถีชีวิตของผู้คนในย่านบางลำพู สภาพเดิมของย่านบางลำพูเป็นแหลงทองเที่ยวและยานการคาที่สําคัญ มีตลาดที่มีชื่อเสียง แหลงศิลปวัฒนธรรม เพราะบริเวณนี้เปนที่ตั้งเขตพระราชฐาน วัด วัง ต่างๆ อีกทั้ง ยังเป็นที่อยู่ของข้าราชบริพาล ข้าราชการ ช่างฝีมือ และศิลปนที่รับใชเจาขุนมูลนาย ยานบางลําพูจึงมีการเปลี่ยนแปลงทั้งทางกายภาพ เศรษฐกิจและสังคม โดยเห็นไดจากการคมนาคมที่สะดวกขึ้น การคา ที่ขยายตัว และการเขามาอยูของคนเพื่อทำธุรกิจ หรือเปนที่อยูอาศัยที่ใกล้กับสถานที่ทำงาน
ในปัจจุบัน ย่านบางลำพูกลายเป็นย่านเศรษฐกิจ มีแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญ ทำให้ทั้งชาวไทย และต่างประเทศจะต้องเดินทางเข้ามาเยี่ยมชมท่องเที่ยว และศึกษาเรียนรู้ชุมชนแทบทุกวัน และยังเป็นสถานที่ทำกิจกรรมของหน่วยงานภาครัฐ เอกชน สถาบันการศึกษา และที่สำคัญคนในชุมชนทั้งเด็ก เยาวชน และผู้ใหญ่ ที่จำต้องศึกษาและนำรากเหง้าของดีของเด่นในชุมชนออกมา เพื่อสื่อสารเผยแพร่ในคนรุ่นหลัง รวมถึงบุคคลภายนอกได้รับรู้ร่วมกันต่อไป
การก่อเกิด “ประชาคมบางลำพู” และ “ชมรมเกสรลำพู” เป็นการรวมกลุ่มกันทำงานของผู้ใหญ่ ผู้สูงอายุ เด็กและเยาวชนที่มีประสบการณ์ในการทำงานชุมชนมาแล้วไม่น้อยกว่า 15-20 ปี ในการพัฒนาชุมชนต่างๆ ในย่านบางลำพู จึงทำให้เกิดความสัมพันธ์อันดีระหว่าง คน ชุมชน และหน่วยงานต่างๆ เพื่อสร้างสรรค์กิจกรรมในการพัฒนาชุมชนตนเองผ่านรูปแบบกิจกรรมที่แตกต่างกันออกไป
การงานเริ่มต้นจากการศึกษาวิจัยประวัติศาสตร์ท้องถิ่นบอกเล่า จนเกิดเป็นกิจกรรมต่างๆ ทั้งด้านศิลปวัฒนธรรม งานบุญ งานศาสนา งานศิลปะ ดนตรีในรูปแบบต่างๆ เกิดการทำงานเป็นเครือข่ายจนมีผลงานเป็นที่ประจักษ์ต่อชุมชนและบุคคลทั่วไป และยังต่อยอดขยายไปสู่กิจกรรมที่เด็ก เยาวชนที่ได้ร่วมกิจกรรมขยายไปพื้นที่อื่น ซึ่งทั้งหมดอยู่ภายใต้พื้นฐานชุมชนในย่านบางลำพูเดียวกัน เพื่อสืบทอดกิจกรรมการทำงานไปสู่เด็กและเยาวชนในชุมชนอื่นๆ นี้ และยังเกิดหลายความร่วมมือกับผู้ใหญ่ หน่วยงาน องค์กรต่างๆ ที่ให้ความสนับสนุน และยังขยายไปต่อในกิจกรรมอื่นๆ อีกมากมาย
นางสาวปานทิพย์ ลิกขะไชย ประธานชมรมเกสรลำพู บอกว่า ปีนี้เป็นปีที่สำคัญ พวกเราในนาม “ชมรมเกสรลำพู” ได้รับการสนับสนุนจาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส.) ในการสนับสนุนในโครงการ “เสน่ห์บางลำพู” ตอน นักสื่อสารสร้างสรรค์สุขภาวะในย่านบางลำพู โดยประชาคมบางลำพู และชมรมเกสรลำพู โครงการนี้ได้ถูกออกแบบและพัฒนาให้เด็ก-เยาวชนก้าวเข้ามาเป็นผู้นำเพื่อมาเปลี่ยนแปลง พัฒนา และปกป้องผืนแผ่นดินของชุมชนที่ทรงคุณค่า วิถีชีวิตแห่งการอนุรักษ์ที่ใกล้สาบสูญ เรื่องเล่าขานต่างๆ นานา ประวัติศาสตร์ รากเหง้าทางวัฒนธรรมสำคัญๆ ชุมชน มนต์เสน่ห์ที่แอบแฝงอยู่ตามตรอกซอกซอย หรือร้านรวงริมถนนในรุ่นปู่ ย่า ตา ยาย ที่นับวันจะค่อยๆ ทยอยเลือนหายไปตามกาลเวลา จึงเกิดเป็น “ไกด์เด็กบางลำพู” ขึ้นเพื่อให้เป็นผู้นำพาผู้ที่สนใจและคนที่เข้ามาเยี่ยมชมชุมชนเดินเล่น ชิมอาหาร ชิมขนมเลื่องชื่อ พาไปพูดคุยกับบุคคลสำคัญ ปู่ย่าตายาย ลุงป้าน้าอา ได้มานั่งบอกเล่าเรื่องราวสำคัญๆ ของการเปลี่ยนแปลงจากอดีตจนถึงปัจจุบัน ผ่านผู้นำการเดินทางของเด็กและเยาวชนใน 7 ชุมชน เริ่มจากชุมชนวัดสังเวช ชุมชนวัดสามพระยา ชุมชนวัดใหม่อมตรส ชุมชนบ้านพานถม ชุมชนบวรรังษี ชุมชนมัสยิดจักรพงษ์ ชุมชนเขียนนิวาส์น-ตรอกไก่แจ้
น้องหมิว นางสาวพรชิตา บัวประดิษฐ ไกด์เด็กชุมชนบ้านพานถม เล่าว่า ตนเป็นคนที่มีความรู้พื้นฐานในชุมชนอยู่แล้วแต่เมื่อได้มาเข้าร่วมโครงการเสน่ห์บางลำพู ทำให้รู้เลยว่าชุมชนเรามีของดีมากมายและอยากให้คนภายนอกได้รู้เหมือนที่เรารู้ และสิ่งหนึ่งที่ทำให้รู้สึกว่าเด็กอย่างเราก็สามารถช่วยชุมชนเราได้ด้วยการเป็นไกด์ คอยแนะนำนักท่องเที่ยวให้รู้จักชุมชนของเรา ของดีในมุมต่างๆ ที่เรามี เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมและประทับใจในการมาเที่ยวที่นี่ “บางลำพู” เมื่อมีนักท่องเที่ยวเข้ามาในชุมชนเพิ่มมากขึ้นเศรษฐกิจของคนในชุมชนก็ดีขึ้น เกิดร้านค้า เกิดอาชีพใหม่ให้คนในพื้นที่ด้วยการทำของดีที่ระลึกขายเป็นการอนุรักษ์วัฒนธรรมชุมชนไปในตัว
ด้านน้องเจเจ เด็กหญิงเมริกา พลังเดช ไกด์เด็กชุมชนวัดใหม่อมตรส เล่าด้วยความภาคภูมิใจว่า จากที่เป็นคนพูดไม่ค่อยเก่ง ไม่กล้าแสดงออก ไม่รู้เกี่ยวกับเรื่องของศิลปวัฒนธรรมในชุมชนของตัวเองเลย พอได้เข้ามาเป็นไกด์แล้ว ทำให้กล้าแสดงออก พูดเก่งมากขึ้น ถือว่าเปลี่ยนไปเป็นคนละคนเลย และที่สำคัญคือได้รู้เกี่ยวกับชุมชนอย่างลึกซึ้งในทุกๆ ด้าน เพราะกว่าจะมาเป็นไกด์นั้น ต้องผ่านการอบรม ทำกิจกรรม ศึกษาลงพื้นที่ในพื้นที่ของชุมชนตัวเอง เพื่อให้ได้รู้ข้อมูลอย่างละเอียด เพราะเมื่อเป็นไกด์แล้ว เราต้องอธิบายรายละเอียดต่างๆ เกี่ยวกับชุมชนได้ทุกมิติไม่ติดขัด
น้องจั้ม เด็กชายพันธกวิน เกตุแก้วเจริญ ไกด์เด็กชุมชนวัดสามพระยา เล่าว่า นอกจากเราจะได้รู้เรื่องราววัฒนธรรมในชุมชนตัวเองแล้ว เรายังได้รู้เรื่องราววัฒนธรรมในชุมชนใกล้เคียงที่อยู่ในย่างบางลำพูด้วย เพราะว่าตอนอบรมก่อนเป็นไกด์นั้น เราต้องรู้ข้อมูลของทุกชุมชน เพื่อที่บางเวลาเราต้องไปช่วยเหลือแก่ชุมชนอื่น และเราก็ได้มิตรภาพระหว่างเยาวชนแต่ละชุมชน ตั้งแต่ตอนอบรมจนถึงตอนมาเป็นไกด์ นอกจากนั้นจากที่เป็นคนพูดไม่ค่อยเก่ง จนตอนนี้พูดเก่งมากขึ้น จนคุณครูที่โรงเรียนก็จะส่งเราไปอบรมไกด์ที่อื่นด้วย
ทั้งหมดนี้คือ “เสน่ห์บางลำพู” ผ่านการสื่อสารของเด็ก-เยาวชน ที่เข้าสู่กระบวนการในการสื่อสารสร้างสรรค์เพื่อสุขภาวะที่ดีของชุมชนที่จะเกิดขึ้นตลอดทั้งปีนี้ คอยติดตามพวกเขากับการทำกิจกรรมที่ยิ่งใหญ่ ในพื้นที่ชุมชนเล็กๆ ย่านบางลำพู ถ้าใครสนใจอยากให้ไกด์เด็กบางลำพู ชมรมเกสรลำพู นำไปชมชุมชนใด อยากเรียนรู้เรื่องราวของดีชุมชนในรูปแบบไหน ติดต่อพวกเขาได้ผ่านทาง Facebook ชมรมเกสรลำพู หรือ เสน่ห์บางลำพู กดไลค์ กดแชร์กันได้เลย... แล้วพบกับพวกเขา #ไกด์เด็กบางลำพู #เสน่ห์บางลำพู...
แผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ
Art & Culture for Health Literacy
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส)
ThaiHealth Promotion Founnation (THPF)
128/177 ชั้น 16 อาคารพญาไทพลาซ่า ถนนพญาไท แขวงทุ่งพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร 10400
128/177 Phayatai Plaza, 16th Fl., Phayathai Rd., Rajthevee, Bangkok 10400 Thailand
โทรศัพท์ : 02-129-3897-8 โทรสาร : 02-129-3899
อีเมล : [email protected]