:: ใจคนปลุกเมือง : ปริพนธ์ วัฒนขำ :::
คุณไฝเริ่มต้นเล่าว่า ที่นี่เรามีทั้งประเด็นเย็นและประเด็นร้อน จ.เลย เป็นเมืองท่องเที่ยวและติดชายแดน จึงเป็นที่หมายตาของนักลงทุนจากต่างถิ่น มันจึงมีพื้นที่ทับซ้อนที่เป็นพื้นที่อุตสาหกรรม พื้นที่ท่องเที่ยว และยาเสพติด ชุมชนเลยเริ่มมีผลกระทบ แล้วนโยบายแก้ปัญหาขององค์กรส่วนท้องถิ่น อาจจะแก้ไม่ถูกจุด รวมถึงเด็กในชุมชน มีส่วนร่วมน้อย เลยเห็นว่ากิจกรรม Spark U นี้ จะเป็นโครงการที่ทำให้เราได้เข้าไปปรับปรุง พัฒนา เปลี่ยนแปลงได้
โดยร่วมทำงานกับเด็กในพื้นที่อ.เชียงคานราวๆ 30 คน ที่เป็นเด็กกลุ่มเป้าหมาย หัวไวใจสู้ มีเวทีพื้นที่ความคิด ให้เด็กในชุมชนได้แสดงออก แลกเปลี่ยน ให้เด็กสะท้อน มีส่วนร่วมให้ผู้ใหญ่ได้ฟัง เรามาสังเกตว่าจะมีประเด็นไหนที่เด็กจะเข้ามามีส่วนร่วมได้เช่น เรื่องวัฒนธรรมอาคารเก่าที่เชียงคาน ที่เมื่อมีนักลงทุนจากที่อื่นเข้ามา มาทำให้บ้านเก่าๆมันหายไป อีกส่วนหนึ่งในเรื่องวัฒนธรรมคือ ภูมิปัญญาที่ติดตัวในผู้เฒ่าผู้แก่ไม่ให้ตายไปกับตัวของผู้เฒ่า อย่างน้อยๆเป็นกระบอกเสียงเยาวชนไปกระตุ้นองค์กรส่วนท้องถิ่นให้เห็นคุณค่าภูมิปัญญา เพื่อให้ตัวเด็กได้สืบทอด
ก่อนนี้เราทำกิจกรรมกับเชียงคานมา 10 ปี ภาพแรกที่เห็นตอนที่ร้านสะดวกซื้อต่างๆเข้ามา ในเชียงคาน ท้องถิ่นเขาระมัดระวังมากว่าจะทำให้ภูมิทัศน์ของเชียงคานเปลี่ยน เริ่มแรกชุมชนต่อต้าน แต่กลุ่มร้านสะดวกซื้อก็ปรับให้เห็นแค่โลโก้ของร้าน และนอกนั้นให้เป็นความรู้สึกถึงบ้านเก่า อาคารเก่าอยู่ ให้กลมกลืนกับบริบทแวดล้อม ชุมชนเขาตื่นตัวและเข้มแข็งเรื่องนี้
ที่นี้ ตัวเด็กจะเรียนรู้อะไรก็ต้องมีกิจกรรมให้เด็กรู้จักชุมชนตัวเองมากขึ้น ก่อนความเจริญด้านวัตถุจะรุกคืบเข้ามา ให้เด็กๆทำแผนที่ชุมชน สำรวจพื้นที่ที่ถูกผลกระทบจากวัตถุและปักหมุดว่าตรงไหนที่เป็นบ้านปราชญ์ ตรงไหนมีพื้นที่น่าเรียนรู้ถามภูมิปัญญา หรือถ้าส่วนไหนที่ควรอนุรักษ์ไว้ แล้วส่วนที่หายไปเด็กจะทำอย่างไร แล้วเปิดเวทีทางความคิดสะท้อนให้ผู้ใหญ่ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในการบริหารได้รับรู้ ว่าทำไมเด็กถึงคิดได้ ทำไมเขาถึงมองเห็นปัญหา ใช้ผลงานศิลปะ ภาพถ่าย หรือกระทั่งถ้อยคำของเด็กๆเป็นตัวสะท้อนให้ผู้ใหญ่รับรู้ เวทีเสาวนา มีการยื่นหนังสือแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ ของเด็กๆในวันนั้น
หัวใจคือ อยากฟังเสียงของเด็กว่าเขาเห็นอะไร อยากทำอะไร เราไม่ได้คาดหวังว่าเด็กจะเปลี่ยนแปลงอะไรได้มาก แต่อย่างน้อย ไปกระทุ้งให้ผู้ใหญ่เห็นว่า เด็กมันเห็นมันคิดได้นะเรื่องนี้ จนเขาออาจจะคิดแก้ปัญหาต่อไป
“หัวใจของการปลุกเมืองเชียงคานกลับมา คือ การฟังเสียงของเด็ก”
- ปริพนธ์ วัฒนขำ –
ขอบคุณภาพจาก :ชายสามหยด
#ปลุกใจเมือง #SparkU #ใจคนปลุกเมือง #ปฏิบัติการเปลี่ยนเมือง#พื้นทีสร้างสรรค์ #UrbanSpace #CreativeSpace #Ecospace
แผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ
Art & Culture for Health Literacy
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส)
ThaiHealth Promotion Founnation (THPF)
128/177 ชั้น 16 อาคารพญาไทพลาซ่า ถนนพญาไท แขวงทุ่งพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร 10400
128/177 Phayatai Plaza, 16th Fl., Phayathai Rd., Rajthevee, Bangkok 10400 Thailand
โทรศัพท์ : 02-129-3897-8 โทรสาร : 02-129-3899
อีเมล : [email protected]