ตามรอย'ครุศิลป์' ตะลอน..เมืองลุงแซม สร้างงานศิลป์กับ 'กมล ทัศนาญชลี' : เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ - มติชน

หมวดหมู่ รายงานพิเศษ , โดย : admin , 12 พฤษภาคม 60 / อ่าน : 2,256

รายงาน: ตามรอย'ครุศิลป์' ตะลอน..เมืองลุงแซม สร้างงานศิลป์กับ 'กมล ทัศนาญชลี' (เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์)

          เบญจมาศ เกกินะ
          ปลายพู่กันที่สะบัดสีน้ำลงบนกระดาษวาดเขียน ถูกแต่งแต้มเป็นภาพทิวทัศน์หลากสีสันตลอดเส้นทางที่กลุ่ม "ครูศิลปะ" ซึ่งผ่านการคัดเลือกจากโครงการถ่ายทอดงานศิลป์กับศิลปินแห่งชาติ "ครุศิลปะ สร้างสรรค์งานศิลป์กับศิลปินแห่งชาติ" รุ่นที่ 8 และ นายกมล ทัศนาญชลี ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ ปี 2540 บรรจงรังสรรค์ขึ้นตลอดการเดินทางใน 5 มลรัฐของการเดินทางไปทัศนศึกษาที่สหรัฐอเมริกา...
          ความสุนทรีย์ครั้งนี้จะเกิดขึ้นไม่ได้เลย หากขาดโต้โผอย่าง น.ส.ทัศชล เทพกำปนาท รองอธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) ที่นำกลุ่มครูศิลปะ ซึ่งมีผลงานดีเด่นจากโครงการครุศิลป์ รุ่นที่ 8 จำนวน 10 คน ประกอบด้วย นายสุรเดช วัฒนาประดิษฐ์ชัย น.ส.จันทรา เวียงจันทร์ นายสุกิจ ชูศรี น.ส.จุมพิตา วัฒนวิจารย์ นายตันติกร โนนกอง น.ส.ธัญญ บัวระภา นายวรรณลพ มีมาก นายกฤศ จินดารัตน์ นายณภัทร ธรรมนิยา และ นายสุชาติ สุขนา พร้อมผู้บริหาร สวธ. บินลัดฟ้าสู่นครลอสแองเจลิส เพื่อนำผลงานไปจัดแสดง ตามโครงการเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมของชาติ ณ สถานกงสุลไทยนครลอสแองเจลิส
          น.ส.ทัศชลเล่าถึงที่มาของการเดินทางครั้งนี้ว่า โครงการครุศิลป์ มีเป้าหมายเพื่อสร้างบุคคลต้นแบบนำความรู้ไปพัฒนาและปรับปรุงรูปแบบการเรียนศิลปะของเยาวชนไทย รวมถึง จุดประกายให้ศิลปินไทยเกิดแรงบันดาลใจพัฒนาศักยภาพตัวเองก้าวสู่ระดับสากล สร้างสรรค์งานศิลปะที่มีคุณค่าคืนแก่สังคม หรือกลับไปจัดตั้งหอศิลป์ในท้องถิ่นของตนเอง โดยได้คัดเลือกครู อาจารย์ที่สอนศิลปะจากทั่วทุกภาคของประเทศกว่า 70 คน มาอบรมภาคทฤษฎี ภาคปฏิบัติ และสร้างชิ้นงานศิลปะ ที่หออัครศิลปิน ก่อนจะคัดเลือกครูผู้มีผลงานดีเด่น 10 คน เดินทางมาสหรัฐ เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ประสบการณ์งานศิลปะ รวมถึง จัดนิทรรศการเผยแพร่ผลงานศิลปะที่สถานกงศุลไทยฯ ในครั้งนี้
          ซึ่งครู อาจารย์ ที่ผ่านการคัดเลือกให้นำผลงานศิลปะมาแสดงครั้งนี้ ถือว่ามีความหลากหลาย ทั้งครูประถม ครูมัธยม ครูสอนศิลปะให้โรงเรียนเตรียมทหาร ครูชาวดอยที่มาไกล

จาก อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่ แต่ละคนสร้างงานศิลปะที่มีเอกลักษณ์ไม่ซ้ำกัน ผลงานแต่ละชิ้นเป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับผู้ชมที่เข้ามามีส่วนร่วม ทำให้ครูได้พัฒนาตัวเอง และนำความรู้ไปถ่ายทอดให้เยาวชนผู้เรียน ถือเป็นประสบการณ์ที่ยิ่งใหญ่ที่ครูกลุ่มนี้จะนำประสบการณ์ที่ได้รับไปถ่ายทอดให้ยุวศิลปินรุ่นต่อๆไป รวมถึงสร้างผลงานกระจายไปในทุกภูมิภาคของประเทศไทย
          หลังเปิดงานแสดงผลงานศิลปะเสร็จเรียบร้อยแล้ว ชาวคณะซึ่งนำโดยศิลปินแห่งชาติอย่างอาจารย์กมลจึงพาคณะออกเดินทางเปิดประสบการณ์เสพงานศิลป์ และชมความยิ่งใหญ่ของธรรมชาติระหว่างการเดินทางใน 5 มลรัฐ ประกอบด้วย มลรัฐแคลิฟอร์เนีย เนวาดา แอริโซนา นิวเม็กซิโก และรัฐยูทาห์...
          เริ่มจากลอสแองเจลิส คณะได้เข้าชมพิพิธภัณฑ์ศิลปะที่ยิ่งใหญ่ ที่จัดแสดงงานของศิลปินระดับโลกหลายแห่ง อาทิ J. Paul Getty Museum ซึ่งเจ้าของเป็นเศรษฐีน้ำมัน ที่นิยมสะสมงานศิลปะตะวันตกตั้งแต่สมัยกลางจนถึงปัจจุบัน มีผู้เข้าชมประมาณ 1.3 ล้านคนต่อปี นับเป็นพิพิธภัณฑ์ที่มีผู้เข้าชมมากที่สุดแห่งหนึ่งในสหรัฐ
          Norton Simon Museum เป็นอีกหนึ่งพิพิธภัณฑ์ ตั้งอยู่ในอาคารทันสมัยที่สวยงามในแพซาดีนา รัฐแคลิฟอร์เนีย พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ก่อสร้างขึ้นเพื่อจัดแสดงงานสะสมจำนวนมากของ นอร์ตัน ไซมอน ซึ่งรวบรวมงานชิ้นเอกด้านศิลปะที่ได้รับการยกย่องมากที่สุดในโลก อาทิ ภาพวาดยุโรป รูปปั้น ประติมากรรมเอเชีย ภาพวาด ภาพพิมพ์ woodblock และสวนประติมากรรมแกะสลักรอบสระน้ำขนาดใหญ่
          The Borad Museum พิพิธภัณฑ์ศิลปะร่วมสมัยใหม่ที่ก่อตั้งโดยผู้ใจบุญ Eli และ Edythe Broad ตั้งอยู่บนถนนแกรนด์อเวนิว ในนครลอสแองเจลิส เป็นสถานที่เก็บรักษาผล

งานศิลปะมากกว่า 2,000 ชิ้น นับเป็นพิพิธภัณฑ์ที่ครอบครองงานศิลปะที่สำคัญ และมีความโดดเด่นไว้มากที่สุดแห่งหนึ่ง
          จากนั้นคณะมุ่งสู่ South West โดยเริ่มที่รัฐแอริโซนา ระหว่างเดินทางมีโอกาสเห็นธรรมชาติที่สวยงาม แต่ที่พิเศษคือระหว่างทาง ได้ชื่นชมความงามของหิมะที่หลงฤดู ทำให้บริเวณโดยรอบขาวโพลนไปด้วยหิมะที่ตกลงมาปกคลุมพื้นที่สีเขียว และบ้านเรือนละแวกนั้น แต่ที่ตื่นตาตื่นใจคือได้เห็นความยิ่งใหญ่ที่ธรรมชาติรังสรรค์ขึ้นอย่าง "แกรนด์แคนยอน" ซึ่งอยู่บริเวณทิศตะวันตกเฉียงเหนือของรัฐแอริโซนา เป็นดินแดนหินผาและหุบเหว มีหน้าผาที่มีความสูงถึง 1,600 เมตร และหุบเหวยาวถึง 450 กิโลเมตร รวมทั้งยังได้เห็นวิถีชีวิตของชาวอินเดียนแดง ซึ่งทำการเกษตรโดยอาศัยน้ำจากแม่น้ำที่ไหลมาจากเทือกเขาโคโลราโดหล่อเลี้ยงชีวิต ที่แห่งนี้เคยมีมีศิลปินระดับประเทศของไทยทางมาเยือนแล้วเกิดแรงบันดาลใจ กลับไปสร้างสรรค์งานศิลปะที่สวยงามจำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็น  ถวัลย์ ดัชนี  ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ พ.ศ.2544  เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ กวีรางวัลซีไรต์ และศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ พ.ศ.2536 เป็นต้น
          ก่อนแวะชมความยิ่งใหญ่ของธรรมชาติบริเวณ Window Rock Monument ที่มีผลงานศิลปะของชนเผ่า Navajo ซึ่งมีความโดดเด่น ทรงพลัง ณ ที่แห่งนี้ กลุ่มครูศิลปะและอาจารย์กมลได้แวะวาดภาพความสวยงามของ Window Rock Monument ในมุมมองของแต่ละคนออกมาได้อย่างสวยงาม...
          จากนั้นคณะมุ่งหน้าสู่รัฐนิวเม็กซิโก ศึกษาศิลปะและชมความสวยงามย่านเมืองแซนตาเฟ ซึ่งมีสีสันหลากหลาย ผสมผสานกลิ่นอายของความเป็นเม็กซิกันและอินเดียนแดง ที่สำคัญ แซนตาเฟมีสถาปัตยกรรมที่โด่งดัง เป็นเอกลักษณ์ ตามแบบฉบับแซนตาเฟสไตล์ โดยชาวแซนตาเฟ พร้อมใจตกแต่งอาคาร บ้านเรือนต่างๆ ให้กลมกลืน สวยงาม ทำให้ที่นี่เป็นอีกแห่งหนึ่งที่ศิลปินจากทั่วโลกต่างมุ่งหน้าเดินทางเพื่อมาชมผลงานศิลปะ ที่ถูกนำมาจัดแสดงอย่างหลากหลายใน Historic Canyon Road in Santa Fe หรือถนนแคนยอน (Canyon Road) ตั้งอยู่เชิงเขาของเทือกเขา Sangre de Cristo ถูกจัดให้เป็นย่านประวัติศาสตร์ ของเมือง ตลอดสองข้างทางกว่าครึ่งไมล์บนถนนแคนยอน จะได้พบกับสตูดิโอและแกเลอรีศิลปะกว่า 200 แกเลอรี ผู้คนที่ผ่านมาเยี่ยมชมจะได้สัมผัสกับงานจิตรกรรม ประติมากรรม ทั้งงานศิลปะร่วมสมัย ภาพถ่าย ภาพพิมพ์ งานแกะสลักจาก หิน ไม้ และแก้ว เป็นต้น
          พิพิธภัณฑ์ที่โดนเด่นและมีชื่อเสียงแห่งหนึ่งในเมืองแซนตาเฟ คือ Georgia O'Keeffe (1887-1986) เป็นการรวมตัวของคนผู้มีฐานะ และรักงานศิลปะในเมืองแซนตาเฟ จัดตั้งเป็นมูลนิธิบริหารจัดการพิพิธภัณฑ์ เพื่อเก็บรักษา และจัดแสดงผลงานของ จอร์เจีย ศิลปินหญิงชาวอเมริกันที่ยิ่งใหญ่คนหนึ่งของศตวรรษที่ 20 กว่า 2,000 ชิ้น ถือเป็นครึ่งหนึ่งของผลงานที่จอร์เจียสร้างขึ้น ผลงานส่วนใหญ่ของจอร์เจียจะเป็นภาพวาดดอกไม้หลากสีสันหลายชนิด ที่เรียกว่าฉีกกฎศิลปินในยุคเดียวกันด้วยภาพระยะใกล้ขนาดใหญ่ ที่สื่ออารมณ์ความรู้สึกของเพศหญิงสะท้อนผ่านผลงาน สร้างความตื่นตาตื่นใจเช่นเดียวกับภาพวาดกระดูกสัตว์ และภาพทิวทัศน์ที่สื่อความหมายในเชิงแอ็บสแตร็กต์ โดยจอร์เจียถือเป็นผู้บุกเบิกงานศิลปะคนหนึ่งของเมืองแซนตาเฟ ทำให้เกิดศิลปะยุคใหม่ผสมผสานจินตนาการที่มีกลิ่นอายของความเป็น South West รวมอยู่ด้วย
          ที่ Georgia O'Keeffe ยังมีการบริหารจัดการพิพิธภัณฑ์ที่เป็นระบบและน่าสนใจ ทำให้คนท้องถิ่นและผู้ที่เข้าชมไม่เบื่อหน่าย โดยปรับเปลี่ยนการจัดแสดงผลงานให้หลาก

หลาย อีกทั้งผู้ที่ทำงานในพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ทั้งหมด จะมีความรู้เรื่องผลงานศิลปะ สามารถให้ข้อมูลกับผู้เที่ยวชมได้อย่างละเอียดรอบด้านอีกด้วย

          บรรยายใต้ภาพ
          กลุ่มครุศิลป์
          เรียนรู้งานศิลปะ
          ผลงานที่ Window Rock Monument
          ประติมากรรมที่แซนตาเฟ
          บรรยากาศที่แซนตาเฟ
          กมล ทัศนาญชลี

มติชน ฉบับวันที่ 10 เมษายน พ.ศ. 2560

ตามรอย'ครุศิลป์' ตะลอน..เมืองลุงแซม สร้างงานศิลป์กับ 'กมล ทัศนาญชลี' : เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ - มติชน

ปฏิทินกิจกรรม