ลอยเรือลอยเคราะห์ ลอยความขัดข้องขุนมัว ต้อนรับความอยู่สุขร่มเย็น
ประเพณีลอยเคราะห์เป็นพิธีกรรมอย่างหนึ่งของชาวภาคใต้ที่อาศัยในพื้นที่จังหวัดชายฝั่งทะเล อย่างชาวเกาะ สมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี ได้ปฏิบัติสืบทอดพิธีลอยเคราะห์นี้เช่นกัน ซึ่งเป็นซึ่งเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดจากรุ่นสู่รุ่นมาอย่างยาวนาน พิธีลอยเคราะห์จะจัดขึ้นในช่วงเดือนหก หรือเดือนพฤษภาคมของทุกปี
สำหรับพิธีลอยเคราะห์นั้น จะนำเรือลอยเคราะห์ที่ประกอบด้วยโครงไม้ไผ่ถักทอด้วยใบมะพร้าว และทำให้เรือลอยได้ด้วยลูกมะพร้าวพร้อมใบเรือและหางเสือ ภายในเรือมีห่อกระดาษที่ชาวบ้านได้นำเล็บมือ เส้นผม เงินสด และอาหารแห้งที่ใช้ในการประกอบพิธีลอยเคราะห์
พิธีลอยเรือลอยเคราะห์ ประกอบด้วย 2 ส่วน ดังนี้
พิธีสงฆ์
นิมนต์พระสงฆ์สวดมนต์ทำบุญตักบาตรอุทิศส่วนบุญส่วนกุศล และมีการรับประทานอารร่วมกัน
พิธีตัดเหมรฺย
เป็นการตัดเหมรฺยโดยให้โนรา ทำพิธีบอกกล่าว ก่อนจะมีพิธีตัดเหมรฺยชาวบ้านจะนำข้าวปลาอาหาร ของคาว ของหวาน ผลไม้ จุดธูปเทียนบูชาบอกกล่าวที่หลาพ่อตา หรือศาลาพ่อตา ซึ่งเป็นที่เคารพสักการะบรรพชนที่มาตั้งรกราก ณ ชุมชนนั้น ๆ บนเกาะสมุย มีการติดทอง จุดลูกประทัดตามความเชื่อความศรัทธาเมื่อถึงเวลาโนราจะทำพิธีบอกกล่าวพ่อตาทำการตัดเหมรฺยของปีที่แล้วใส่ในเรือลอยเคราะห์ และมีการนำห่อเหมรฺยรวมมามัดไว้ที่หลาพ่อตามีการรำโนราถวายพ่อตาและให้ชาวบ้านชม
จากนั้นชาวบ้านได้ร่วมใจนำเรือลอยเคราะห์ลงลอยทะเล เรือที่ลอยไปตามน้ำไม่มีใครกล้าเก็บ และไม่ยอมให้แพที่ลอยมาติดตลิ่งที่บ้านของตน การประกอบพิธีลอยเคราะห์ดังกล่าว เชื่อกันว่า เป็นสิริมงคลแก่ตนเองและครอบครัว จะทำให้ชุมชนมีความร่มเย็น เนื่องจากการลอยเคราะห์ เป็นการนำสิ่งที่ไม่ดี และความเจ็บป่วยจากโรคภัยต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในชุมชน และในครอบครัวให้ลอยไปกับเรือออกสู่ทะเล พิธีลอยเคราะห์ถือเป็นความเชื่อในด้านจิตใจ ผู้ที่ได้ลอยเคราะห์แล้วจะมีความสบายใจ ช่วยคลายความวิตกกังวลลงได้ หลังจากเสร็จพิธีชาวบ้านทุกคนจะได้ร่วมกันรับประทานอาหารกันที่ชายหาดริมทะเลอย่างมีความสุข
อ้างอิง
มณฑา ลิมปิยประพันธ์. (2564). ประเพณีการรักษาโรคด้วยสมุนไพรในสังคมท้องถิ่น : ศึกษากรณีอำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช. ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาไทยคดีศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย สถาบันราชภัฏนครศรีธรรมราช, หน้า 11
ไทยพีบีเอส. เรื่องน่ารู้ "งานลอยกระทง" ประเพณี 4 ภาคต่างเอกลักษณ์. ค้นเมื่อ 30 เมษายน 2567, จาก https://www.thaipbs.or.th/news/content/334287
ผู้จัดการออนไลน์. ชาวชุมชนวันเล เกาะสมุย ทำพิธีลอยเรือเคราะห์ ปัดเป่าสิ่งไม่ดีออกจากชุมชน. ค้นเมื่อ 30 เมษายน 2567, จาก https://mgronline.com/south/detail/9650000061092
ผู้จัดการออนไลน์. ชาวสมุยทำพิธีลอยเคราะห์แบบโบราณ ปัดเป่าสิ่งไม่ดีลอยไปกับทะเล. ค้นเมื่อ 30 เมษายน 2567,จาก https://mgronline.com/south/detail/9570000069929
เสน่ห์สมุย. ประวัติประเพณีลอยเคราะห์. ค้นเมื่อ 29 เมษายน 2567, จากhttps://www.facebook.com/photo/?fbid=122098554686255093&set=a.122097679238255093
สำนักข่าวไทย. พิธีลอยเคราะห์ เกาะสมุย สืบทอดวิถีชุมชนกว่า 100 ปี. ค้นเมื่อ 30 เมษายน 2567, จาก https://tna.mcot.net/latest-news-968150
ขอบคุณภาพจากแฟนเพจ เฟสบุ๊ก ท่องเที่ยววิถีชุมชน "ฅนบ้านใต้"
แผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ
Art & Culture for Health Literacy
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส)
ThaiHealth Promotion Founnation (THPF)
128/177 ชั้น 16 อาคารพญาไทพลาซ่า ถนนพญาไท แขวงทุ่งพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร 10400
128/177 Phayatai Plaza, 16th Fl., Phayathai Rd., Rajthevee, Bangkok 10400 Thailand
โทรศัพท์ : 02-129-3897-8 โทรสาร : 02-129-3899
อีเมล : [email protected]