ร้อง เล่น เชิด(หนัง) ปลุกใจไทกุลา

ร้อง เล่น เชิด(หนัง) ปลุกใจไทกุลา 

“ สาธุ สาธุ สาธุเด้อ ปักกกนี้พุทธรักษา ปักกกนี้ธรรมะรักษา ปักกกนี้สังฆรักษา ปักกกนี้เพิ่นเสียกูได้ ปักกกนี้เพิ่นให้กูมี ปักกกนี้ให้ได้หมื่นมาเยีย ปักกกนี้ให้ได้หมื่นมาเยียพันเล้า ปักกกนี้ขวัญข้าวให้มาโฮมสาธุ ”

นี่คือคำบูชาผีตาแฮกก่อนปักดำนาผีตาแฮก ที่อยู่ในบทกลอนลำชุดการแสดงผีตาแฮกที่ถูกถ่ายทอดออกมา เป็นเหมือนมนต์สะกดทำให้เราจดจ่ออยู่กับการแสดงที่ชมของน้อง ๆ จากโครงการสปาร์คลั่นทุ่ง ปลุกใจไทกุลาที่อยู่ตรงหน้า    

และวันนี้เราได้มีโอกาสมาชมการแสดงของน้อง ๆ จากโครงการสปาร์คลั่นทุ่งปลุกใจไทกุลาเป็นครั้งแรก ที่งานข้าวหอมมะลิโลกจังหวัดร้อยเอ็ด

 โดยการแสดงชุดผีตาแฮกนี้ เป็นการนำเอาความเชื่อเมื่อครั้งโบราณของบรรพบุรุษเกี่ยวกับการทำไร่ ทำนา ที่ต้องมีการบอกกล่าวผีประจำท้องไร่ท้องนา  ถือกันว่าเป็นผีที่ปกปักรักษาพืชสวนไร่นา และทำให้ข้าวกล้า เจริญงอกงาม อุดมสมบูรณ์ การทำนาจะได้ผลดี จึงมีการเซ่นไหว้ผีตาแฮกทุกปี ก่อนลงมือปักดำ และหลังการเก็บเกี่ยว ในที่นาของแต่ละคน จะมีที่ที่ให้ผีตาแฮกอยู่ ซึ่งบางคนอาจปลูกกระท่อมหลังเล็ก ๆ บางคนจะปักเสาเป็นสัญลักษณ์ว่าที่ตรงนี้คือ ที่อยู่ของผีตาแฮก  ความเชื่อนี้ถูกนำมาประยุกต์ให้เข้ากับการรณรงค์ให้เกษตรกรที่ทำไร่ทำนาได้ตระหนักและลดละเลิกการใช้สารเคมีและหันมาปลูกข้าวแบบอินทรีย์วิถีเดิม

 การแสดงหนังบักตื้อมีเอกลักษณ์โดดเด่นคือความสนุกสนานของการเชิดหนังตะลุงร้องหมอลำผสมกับเนื้อหาตลกขบขันที่เพิ่มเติมลงไปในบทกลอน โดยโครงการสปาร์คลั่นทุ่งปลุกใจไทกุลา ได้ใช้การผสมผสานระหว่างหนังตะลุงกับละครหุ่นในการแสดงทำให้มีความสนุกสนานและน่าสนใจไปอีกแบบ โดยเด็ก ๆ ได้ร่วมกันทำทุกหน้าที่ตั้งแต่ร้องรำเล่นแสดงพากย์เสียงเหมือนได้ดูหมอลำในรูปแบบหนังบักตื้อ ในส่วนของเนื้อหาในเรื่องผีตาแฮกที่อยู่ในบทแสดงนี้ ก็เป็นเรื่องราวของตามีและตาอินที่มีไร่นาอยู่ใกล้กัน ตาอินทำนาแบบอินทรีย์ไหว้บูชาผีตาแฮกก่อนฤดูทำนาและก่อนเก็บเกี่ยวทุกครั้งเพื่อให้ผีตาแฮกปกป้องรักษาไร่นา ใช้ปุ๋ยคอกแทนปุ๋ยเคมีแถมยังมีสุขภาพแข็งแรงไม่เจ็บป่วยเนื่องจากไม่ใช้สารเคมี ส่วนตามีที่ทำนาใช้สารเคมีใช้วิธีสมัยใหม่ใช้เครื่องจักรในการทำไร่นา อีกทั้งยังเป็นหนี้จากการกู้ยืมเงินมาทำนาและยังป่วยสุขภาพร่างกายไม่แข็งแรงจากการใช้สารเคมีอีกด้วย ซึ่งเนื้อเรื่องเป็นการนำเสนอให้เห็นว่าระหว่างคนที่ทำนาวิธีเก่าไม่ใช้สารเคมีกับคนที่ทำนาวิถีใหม่ใช้สารเคมีเป็นอย่างไร แต่ยิ่งไปกว่านั้นเป็นการให้ผู้ชมได้เรียนรู้และตระหนักถึงปัญหาของการใช้สารเคมีว่ามีผลกระทบในด้านใดบ้าง

ในมุมมองของคนดูมองว่าการใช้ผีตาแฮกมาเป็นสื่อในการรณรงค์ให้คนหันมาทำนาแบบอินทรีย์ถือเป็นแนวคิดที่สร้างสรรค์มากเพราะเป็นการผนวกความเชื่อเข้ากับการทำนาแบบอินทรีย์ อีกทั้งการนำเสนอผ่านสื่อสนุกสนานอย่างหนังบักตื้อทำให้ผู้คนหันมาสนใจเข้าชมมาขึ้น พร้อมทั้งเนื้อหาในบทกลอนลำที่มีเนื้อหาร่วมสมัยเข้าใจง่ายเข้ากับวิถีชีวิตของคนปัจจุบันจึงทำให้เขามองเห็นและตระหนักถึงปัญหาที่อยู่ใกล้ตัวเขานั้นว่ามันร้ายแรงขนาดไหน เรียกได้ว่าเป็นกุศโลบายอันแยบยล ยิงปืนนัดเดียวได้นก 2 ตัว กล่าวคือ ได้ทั้งอนุรักษ์วัฒนธรรม และรณรงค์การทำเกษตรอินทรีย์ไม่ใช้สารเคมี โดยมีหมอลำน้อย กลุ่มสปาร์คลั่นทุ่ง ปลุกใจไทกุลา เป็นผู้สืบสานต่อไป

#ปลุกใจไทกุลา

#สสส.