เที่ยวสาวะถีวิถีสุข วันที่ 28-29 พฤศจิกายน 2563
วันเสาร์ที่ 28 พฤศจิกายน 2563
เวลา 09.00 น. ทีมงานเครือข่ายเดินทางถึงสนามบินขอนแก่น ต้อนรับโดย
ทีมมัคคุเทศก์น้อยขอนแก่น
เวลา 09.30 น. เดินทางถึงโรงเรียนบ้านสาวะถี (สาวัตถีราษฎร์รังสฤษฏิ์)
ต.สาวะถี อ .เมือง จ.ขอนแก่น
- รับเข็มกลัดใยแมงมุมจากเยาวชนตัวน้อย
- พบนายวรศิลป์ นิลเขต ผู้อำนวยการโรงเรียนภาคีเครือข่ายสำคัญที่ขับเคลื่อนโครงการสินไซโมเดล สู่การพัฒนาเป็นวิสาหกิจเพื่อสังคม รับฟังการบอกเล่าเรื่องราวของโรงเรียน
- นำชมโดยมัคคุเทศก์น้อยโรงเรียน โดย ด.ช.ธันวา คำมี และด.ญ. อัมราพร ศรศักดา เพื่อชมห้องเรียนรู้สินไซ ห้องพิพิธภัณฑ์ชุมชน และเปิดห้องประวัติศาสตร์ชุมชน “หัวใจสาวะถี” ออกแบบตำแต่งโดย ผศ.ดร.ทรงวิทย์ พิมพะกรรณ์ คณะทำงานและฝ่ายวิชาการของโครงการ เปิดโดยอ.มานพ แย้มอุทัย ผู้ทรงคุณวุฒิสสส. (รับประทานของว่าง น้ำดื่ม)
เวลา 10.30 น. ลงพื้นที่ชมแหล่งเรียนรู้ชุมชน
ข้าวเขียบโบราณแม่สุมณฑา
จุดแรก การทำข้าวเขียบเงินล้านแม่สุมณฑาของดีของชุมชนที่ใช้ภูมิปัญญาชุมชนในการดำเนินการและเป็นสินค้าของฝากที่ทุกคนต้องซื้อกลับบ้าน
ข้าวแดกงาแม่ปราณี
จุดที่ 2 ชมการทำข้าวแดกงาแม่ปราณี ของดีของชุมชนที่เป็นอาหารกินว่างและของฝากสำหรับคนใกล้ชิด โดยนำเอาข้าวเหนียวพื้นบ้านอีสานมาปรุงเพื่อเป็นอาหารว่างแสนอร่อยมีประโยชน์
จักสานคุณพ่อบัวบาน
จุดที่ 3 จักสานพ่อบัวบาน ภูมิปัญญางานฝีมือ ที่อยู่คู่ชุมชนสาวะถี โดยเป็นผลิตภัณฑ์ของฝาก ของที่ระลึกของชุมชน
เวลา 12.00 น. รับประทานอาหารกลางวันที่ร้าน “ส้มตำตามใจ” ร้านส้มตำ ชื่อดังประจำชุมชนที่ใครมาต้องแวะชิม แวะเช็คอิน
เวลา 13.00 น. เดินทางไปวัดไชยศรี สถานที่สำคัญและเป็นจุดศูนย์รวม หัวใจของคนสาวะถี ตั้งอยู่หมู่ที่ 8 ต.สาวะถี อ.เมือง
จ.ขอนแก่น พร้อมรับการต้อนรับจากทีมมัคคุเทศก์ชุมชนสาวะถี
- เข้าสู่ศาลาภูมิปัญญาสินไซ รับฟังการบอกเล่าประวัติชุมชนโดย อ.นิพนธ์ เหลาหา ผู้ทรงคุณวุฒิของหมู่บ้าน
- รับฟังการบอกเล่าสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญของชุมชน โดย แม่ลันไดย์ บุญมี ประธานชมรมมัคคุเทศก์สาวะถี ก่อนจะแนะนำมัคคุเทศก์ แต่ละสถานที่ เพื่อพาชมสถานที่ท่องเที่ยวของชุมชน
- จุดแรก สิมวัดไชยศรี สถานที่ศูนย์รวมจิตใจชาวชุมชน มีจิตรกรรมฝาผนังอายุกว่า 150 ปี ที่มีฝีมือเชิงช่างแบบพื้นบ้าน ที่บอกเล่าเรื่องราวของวรรณกรรมสินไซ โดยมัคคุเทศก์น้อย ด.ช.ภานุวิชญ์ มาพระลับ และคุณแม่ลันไดย์ บุญมี มัคคุเทศก์ชุมชน
เดินทางขึ้นรถซาเล้ง ออกจากวัด
- จุดที่ 2 เหล่าพระเจ้า สถานที่ศักดิ์สิทธิ์ของชุมชน ป่าชุมชนที่ชาวบ้านอนุรักษ์หวงแหน มัคคุเทศก์ สท.นาคิน ชัยคำ และ น.ส.นรกมล กันหาทิพย์
-จุดที่ 3 โนนเมืองเก่า เมืองโบราณสมัยทวาราวดี ปัจจุบันเหลือร่องรอยให้เห็นเพียง หิน และคูน้ำล้อมรอบเมือง และกำแพงเมืองที่อยู่ใต้ดินที่พอจะเหลือหลักฐานอยู่บ้าง โดยมัคคุเทศก์ชุมชน สุขเฉลิม เทียนทองดี และประมวล บุญมี
จุดนี้จะมีพิธีเปิด “สวนปันสุข” สถานที่ศูนย์กลางของชุมชนที่ชุมชนจะใช้ประโยชน์ร่วมกันในการทำกิจกรรมในอนาคต ดำเนินการและบริจาคทุนทรัพย์ออกแบบตกแต่งโดย คุณพ่อทวีป สอนสุภี พร้อมทั้งมีพื้นที่ปลูกพืชผักสวนครัวเพิ่มความมั่นคงทางอาหารให้กับชุมชน เปิดสวนโดย ดร.ดนัย หวังบุญชัย ผู้จัดการแผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ สสส.
เวลา 16.00 น. กลับมาวัดไชยศรี เพื่อชมนิทรรศการ ผลงานของ
ชุมชนประกอบด้วย
1.นิทรรศการ “ถอดรหัสฮูปแต้มสินไซสู่สื่อสร้างสรรค์ปันสุข” ประกอบด้วย
- สื่อหมอลำพันปี (ชุมชนสาวะถี)
- หมอลำหนังประโมทัย (โรงเรียนมัธยมสาวะถีพิทยาสรรพ์)
- หมอลำสินไซน้อยร้อยปี (โรงเรียนประถมศึกษา บ้านสาวะถี)
- การทำสีจากธรมชาติ และภาพวาดของเยาวชน
- การทำกระจกถมทองฮูปสินไซ (โรงเรียนบ้านงิ้ว)
- ชมรมมัคคุเทศก์สาวะถี (นักสื่อสารสร้างสรรค์) แผ่นพับประชาสัมพันธ์ หนังสือ
- บริษัทสินไซโมเดล จำกัด(วิสาหกิจเพื่อสังคม)
2.ซุ้มกิจกรรมเชิงปฏิบัติการ “ภูมิปัญญาสาวะถี” (ของดีของที่ระลึก)
- ข้าวจี่โบราณ ข้าวจี่ที่ไม่ใส่น้ำตาล เน้นใส่เกลือทาไข่ ไม่ผสมแป้ง
- ข้าวเขียบโบราณ ที่ให้ผู้ร่วมงานได้ปิ้งเพื่อทานเอง
- ทำตุงใยแมงมุมเพื่อเป็นของที่ระลึกกลับบ้าน
- พับใบตองทำพานบายศรีแบบง่าย ๆ ก่อนนำไปใช้ประกอบพิธี
บายศรีสู่ขวัญ
3.ของดีของฝากและผลิตภัณฑ์วิสาหกิจเพื่อสังคม ประกอบด้วย
- เสื้อยืดลายฮูปแต้ม
- แก้วกาแฟลายฮูปแต้ม
- แก้วเก็บความร้อนลายฮูปแต้ม
- เข็มกลัดลายฮูปแต้ม
- โคมไฟลายฮูปแต้ม
- โมบายตุงใยแมงมุม
- ปิ่นปักผมตุงใยแมงมุม
เวลา 18.30 น. บายศรีสู่ขวัญต้อนรับผู้มาเยือน ผูกแขนรับขวัญ แบ่งปันความรัก โดย พ่อสุ่ม สุวรรณวงศ์ ปราชญ์ชุมชนสาวะถี
เวลา 19.00 น. กินพาแลงแบบแกงลาว เมนูอาหารประกอบด้วย
- ปลานึ่งแจ่ว ของดีหมู่ 6 อาหารรับแขกของอีสาน โดยนิยมรับประทานทุกฤดูกาลเน้นปลาสดและผักนึ่งที่มีประโยชน์ ผักพื้นบ้านหาได้ตามริมรั้ว ริมสวน ประกอบด้วย ผักกาดกวางตุ้ง (มีวิตามินเอบำรุงสายตา) ดอกแค (คนอีสานนิยมรับประทานช่วงรอยต่อปลายฝนต้นหนาวเพื่อป้องกันไข้หวัด) ฟักทอง (มีวิตามินเอบำรุงสายตา) บวบ (เส้นใยแก้ท้องผูก เป็นยาเย็นรักษาอาการร้อนใน) ใบแมงลัก (สมุนไพรเพิ่มรสชาติอาหาร)
- ซุบหน่อไม้ แนมผักสด ของดีหมู่ 21 อาหารพื้นถิ่นที่เน้นนำเอาพืชผักหัวไร่ปลายนาปลอดสารเคมีมาปรุงอาหาร เพราะมีอยู่ตามธรรมชาติเป็นอาหารพื้นบ้านที่คนอีสานนิยมรับประทาน แนมด้วยผักสด เพื่อให้ได้วิตามินจากผัก
- ต้นไก่บ้านอินทรีย์ ของดีหมู่ 8 ไก่บ้านที่ชาวบ้านเลี้ยงไว้ เพื่อเป็นอาหารไม่มีไขมันเพราะเลี้ยงแบบพื้นบ้านรสชาติดี กรอบ อร่อย
- ไข่เจียวจากไข่ไก่อารมณ์ดีและผลไม้ จากหมู่ 7 ของดีทีควรมีอยู่ทุกพาข้าวของคนทุกพื้นที่ ไข่เสริมโปรตีน บำรุงร่างกาย ไข่เจียวที่ดีต้องใส่น้ำมันน้อย ๆ และหากจะดีต้องไม่ใส่น้ำมัน
- เมนูพิเศษ อั่วดอกฟ้า เมนูเป็นยาก่อนสู่ฤดูหนาว จากเฮือนคำนาง สำหรับเมนู 'อั่วดอกฟ้า' เมนูเป็นยาหน้านาหัวลมอ่วย (ปลายฝนต้นหนาว) 'จากหนาวเป็นร้อน' 'จากร้อนเป็นฝน' ที่มีผลต่อลมในร่างกายของผู้คนมากที่สุดคือ จาก 'ฝนเป็นหนาว' เพราะร่างกายจะเจอทั้งชื้นและเย็น หากดูแลร่างกายไม่ดี จะป่วยไข้ได้ง่าย บ้านเราเรียกว่า 'ไข้หัวลม' โดยมีส่วนผสมคือ “ดอกเพกา” หรือคนอีสานเรียก “ดอกลิ้นฟ้า หรือ ดอกฟ้า” จะนำมายัดไส้ด้วยเครื่องปรุงและเนื้อหรือหมู ผสมเครื่องปรุง ก่อนนำไปนึ่งให้สุกและนำมารับประทาน ของดีที่หาทานได้ที่นี่ที่เดียว (ไม่มาไม่ได้กินแน่นอน)
เวลา 19.00 น. ชมการแสดงของเยาวชน ประกอบด้วย หมอลำหุ่นสินไซน้อยร้อยปี หนังประโมทัยสินไซ และปิดท้ายด้วยการเต้นบาสโลปของชุมชน
เวลา 20.30 น. เข้าที่พักโรงแรมบีบีการ์เด้นท์ ห่างจากวัดไชยศรี 15 กิโลเมตร
วันอาทิตย์ที่ 29 พฤศจิกายน 2563
เวลา 06.00 น. ออกจากโรงแรม (เช็คเอ้าท์ให้เรียบร้อย)
เวลา 06.00 น. ถึงโรงเรียนบ้านสาวะถี เพื่อร่วมกิจกรรมนุ่งสิ่นนั่ง
สาดตักบาตรวิถีเก่า
โดยเป็นประเพณีแบบโบราณ คนอีสานชอบทำบุญ
และมักจะรวมตัวกันด้วยบุญ
เป็นตัวตั้ง สร้างความสามัคคี และลดช่องว่างระหว่างวัย
เวลา 07.00 น. ถวายภัตราหารเช้า
เวลา 08.00 น. สภากาแฟเสวนาถามสารทุกข์สุกดิบ พร้อม
รับประทานอาหารเช้าแบบปิ่นโต
ที่ชุมชนถือมาเพื่อร่วมรับประทานด้วยกัน
เวลา 09.00 น. ประชุมสร้างความสามัคคีภาคีเครือข่าย
- เปิดประชุมสัมโมทนียกถา โดยพระครูบุญชยากร เจ้าอาวาสวัดไชยศรี เจ้าคณะตำบลสาวะถี พร้อมนำเสนอเรื่องการพัฒนาชุมชนโดยใช้หลัก บ ว ร
- นำเสนอคณะกรรมการ วิสาหกิจเพื่อสังคมสาวะถี โดย นางนงนุช ศิริภูมิ ผู้จัดการวิสาหกิจเพื่อสังคมสาวะถี
- รับฟังข้อเสนอแนะของภาคีเครือข่ายและผู้ทรงคุณวุฒิ
เวลา 12.00 น. รับประทานอาหารเที่ยง “ปลาจุ่มซุ่มแซ่บ” ในชุมชนสาวะถี
เวลา 13.30 น. เดินทางส่งคณะภาคีกลับโดยสวัสดิภาพ
======== กำหนดการอาจเปลี่ยนแปลงตามความเหมาะสม ====
สนใจเที่ยวชุมชนสาวะถี ติดต่อ ประธานชมรมมัคคุเทศก์สาวะถี
คุณแม่ลันไดย์ บุญมี เบอร์ 094 -3238811
สาวะถี เมืองแห่งภูมิปัญญา วิสาหกิจเพื่อสังคมยั่งยืน
แผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ
Art & Culture for Health Literacy
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส)
ThaiHealth Promotion Founnation (THPF)
128/177 ชั้น 16 อาคารพญาไทพลาซ่า ถนนพญาไท แขวงทุ่งพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร 10400
128/177 Phayatai Plaza, 16th Fl., Phayathai Rd., Rajthevee, Bangkok 10400 Thailand
โทรศัพท์ : 02-129-3897-8 โทรสาร : 02-129-3899
อีเมล : [email protected]