ภาษาไทยอะไรกันนี่!...วันนี้ปันศิลป์ ปันสุข ขอนำเสนอ "บัน - บรร ใช้ต่างกันอย่างไร"
เพื่อนๆ เคยสับสนในการใช้ "บัน และ บรร" บ้างไหมคะ ด้วยความที่ออกเสียงเหมือนกัน แต่เขียนต่างกัน เวลานำไปใช้จะมีหลักการใช้อย่างไร
“บัน” ที่ใช้ในคำไทยส่วนใหญ่ รับมาจากภาษาเขมร เช่น บันได บันทึก บันดาล บันเทิง เพื่อความเข้าใจง่ายขึ้น เรามาจำเป็นกลอน “บัน” กันดีกว่าคะ
"บันดาลลงบันได บันทึกให้จำจงดี
รื่นเริงบันเทิงมี เสียงบันลือสนั่นดัง
บันโดยบันโหยให้ บันเหินไปจากรวงรัง
บันทึงถึงความหลัง บันเดินนั่งนอนบันดล"
ส่วนการใช้ “บรร” เป็นพยางค์หน้าของคำส่วนใหญ่แผลงมาจาก "ประ" หรือ "บริ" เช่น
"บรรจง มาจาก ประจง"
"บรรทุก มาจาก ประทุก"
"บรรทัด มาจาก ประทัด"
"บรรจุ มาจาก ประจุ"
และเพื่อให้เข้าใจง่ายขึ้นอีกเช่นกัน เราจึงมีกลอน “บรร” มาฝาก
"บรรจุอีกบรรดา บรรเทาหามาบรรยาย
บรรลุไม่วุ่นวาย บรรลัยตายบรรเจิดงาม
บรรจบบรรจงนอน บรรทมก่อนบรรหารตาม
บรรทัดบรรทุกน้ำ บรรพตข้ามบรรพชา"