สงกรานต์นี้..เล่นอย่างมีสติกลับบ้าน..คนแก่พ่อแม่..คอย : เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ - คม ชัด ลึก

หมวดหมู่ รายงานพิเศษ , โดย : admin , 12 พฤษภาคม 60 / อ่าน : 1,995


สงกรานต์นี้..เล่นอย่างมีสติกลับบ้าน..คนแก่พ่อแม่..คอย (เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์) 

 
          เกศกาญจน์ บุญเพ็ญ
          จงชื่นฉ่ำ ชื่นใจ ดังสายน้ำ
          จงมีธรรมประจำใจ ดังสายสิญจน์
          จงชีพชื่น ฉ่ำเย็น เป็นอาจิณ
          จงราคิน โรคา อย่าระคาย
          ให้คนไทย ทุกคน พ้นภัยพาล
          ให้สงกรานต์ปีนี้ มีความหมาย
          ให้ดาวนี้ โลกนี้ ที่ผ่องพราย
          ให้เลื่อมฉาย สันติสุข สู่ทุกคน

          บทกลอนโดย อ.เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ ปี 2536  ได้ฝากไว้เป็นคำอวยพรเนื่องในเทศกาลสงกรานต์ ประจำปี 2560 นี้ ซึ่ง อ.เนาวรัตน์ บอกว่า กลอนบทนี้ได้รวบรวมความหมายไว้ทั้งหมด ให้การเล่นสงกรานต์ ปีนี้เป็นปีที่ฉ่ำเย็น ไม่เจ็บป่วยไข้ ปราศจากโรคภัย  ให้คนไทยทุกคนพ้นภัยและไม่ประมาท ให้เป็นฤกษ์ยามแห่งความสุข สันติตั้งแต่ปีใหม่นี้เป็นไป หลั่งไหล


เหมือนสายน้ำที่ให้พร
          ว่ากันว่าเทศกาลสงกรานต์หลายปีที่ผ่านมา มักเห็นภาพบรรยากาศการเล่นสงกรานต์อย่างสนุกสนาน การสาดน้ำของเด็กวัยรุ่นหนุ่มสาว ที่นานวันจะยิ่งปรับเปลี่ยนรูปแบบ ดังนั้นเทศกาลสงกรานต์ ประจำปี 2560 กระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) ไม่เพียงรณรงค์ "สงกรานต์แบบไทย ใช้น้ำอย่างรู้ค่า ทุกชีวาปลอดภัย" ยังได้จัดกิจกรรม "รดน้ำขอพรศิลปินแห่งชาติ ผู้มีผลงานดีเด่นทางด้านวัฒนธรรม และ ผู้บริหารงานวัฒนธรรม" จำนวน 30 ท่าน ซึ่งบรรดาลูกศิษย์ลูกหา ข้าราชการ เจ้าหน้าที่ต่างพร้อมใจกันมาร่วมแสดงมุทิตาจิตและกราบขอพร เพื่อเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต ในการเริ่มต้นเข้าสู่ปีใหม่ไทย
          สงกรานต์ เป็นช่วงเวลาที่ให้ทุกคนมาทำกิจกรรมร่วมกันทั้งการทำบุญอุทิศส่วนกุศลแด่บรรพบุรุษ ผู้ล่วงลับ การสรงน้ำพระ การเล่นสาดน้ำ การละเล่นไทย การก่อเจดีย์ทราย ลูกหลานกลับบ้านไปหาพ่อแม่ คนแก่ คนเฒ่า
          อ.เนาวรัตน์ ศิลปินแห่งชาติ บอกว่า คนในสังคมต้องช่วยกันสร้างความรู้ ความเข้าใจให้เด็กและเยาวชน คนไทยเข้าใจถึงประเพณีสงกรานต์ในทุกมิติ ซึ่งสงกรานต์ถือเป็นปีใหม่ของไทย มีราก


เหง้ามาจากประเทศอินเดีย แฝงเรื่องราวความรู้ทั้งมิติทางวิทยาศาสตร์ รวมถึงความเชื่อในทางพุทธศาสนา แต่ที่ผ่านมาเด็กและเยาวชนไม่ค่อยรู้ความหมาย บ้านเราเสียหายตรงที่ทำอะไรฉาบฉวย จัดอีเวนท์รูปแบบหรูหรา เนื้อหารุ่งริ่ง และยังเน้นแต่วาทกรรม ความดี ความสุขแต่ความเข้าใจไม่เกิด เพราะฉะนั้น ต้องช่วยกันทำให้เข้าใจถูกต้อง
          ขณะที่ อ.เวณิกา บุนนาค ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง ปี 2558 บอกว่า ปัจจุบันประเพณีสงกรานต์ การละเล่นต่างๆ เปลี่ยนไปจากอดีต ที่ในช่วงเทศกาลสงกรานต์ทุกคนจะมุ่งสู่สนามหลวงสรงน้ำพระพุทธสิหิงค์ ชมการแสดงรำ โขน ศิลปะการแสดงของไทย ที่ควรค่าแก่การสืบสานให้คงอยู่ แต่ทุกวันนี้กลายเป็นว่าสงกรานต์รูปแบบเปลี่ยนไปซึ่งไม่รู้เอาประเพณีแบบนี้มาจากไหน รูปแบบ เพราะเล่นกันอย่างดุเดือดขึ้นท้ายรถกระบะสาดน้ำ สาดกระทั่งคนบนรถเมล์ ซึ่งน่าเป็นห่วงเรื่องความปลอดภัย เป็นอันตราย ยังมีเรื่องการแต่งกายที่ไม่เหมาะสม เพราะฉะนั้น เห็นด้วยที่สงกรานต์ปีนี้รัฐบาลเข้มงวดเรื่องเหล่านี้ เพื่อความปลอดภัยของทุกคน
          นอกจากนี้ เรื่องที่ห่างหายไปมากคือ การให้ความสำคัญกับครอบครัว คนสูงอายุ พ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย ซึ่งเข้าใจได้ว่าด้วยโลกที่เปลี่ยนแปลงไป ลูกหลานก็จะมีกิจกรรมต่างๆ ที่อาจต้องไปทำจึงไม่สามารถกลับมาบ้านได้ แต่ความจริงแล้วคนข้างหลังที่รออยู่ที่บ้านต่างเฝ้ารอการกลับมาของลูกๆ หลานๆ ช่วงเวลานี้
          "การใช้เวลากับครอบครัวจางไปเยอะ ด้วยโลกที่เปลี่ยนไป แต่อยากให้ลูกหลานทุกคนอย่าลืมคนแก่ในบ้านที่เฝ้ารออยู่ข้างหลัง การได้เจอลูกหลานทำให้คนแก่ชุ่มชื่นใจ มีกำลังใจให้มีชีวิตยืนยาว ไม่รู้สึกว้าเหว่ถูกทอดทิ้ง อยากฝากให้เด็กรุ่นใหม่ทุกคนระลึกถึงเรื่องนี้ให้มาก" อ.เวณิกา ฝากถึงคนรุ่นใหม่
          สงกรานต์แบบไทย ใช้น้ำอย่างรู้ค่า ทุกชีวาปลอดภัย อย่าลืมกลับบ้านไปหาพ่อแม่ คนแก่ ที่รอคอยให้ลูกหลานกลับไปหาเยี่ยมเยียน
          แนวปฏิบัติในวันสงกรานต์
          สิ่งที่ควรทำ
          -ทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้แก่บรรพบุรุษ
          -สรงน้ำพระพุทธรูปและพระสงฆ์ เพื่อความเป็นสิริมงคล
          -รดน้ำขอพรผู้ใหญ่ในครอบครัว หรือผู้มีพระคุณ
          -ช่วยกันทำความสะอาดบ้านเรือน หรือที่สาธารณะ ร่วมบำเพ็ญประโยชน์ต่อสังคม
          -ปล่อยนก ปล่อยปลา สร้างกุศลในการให้ชีวิตและอิสระแก่สัตว์
          -เล่นน้ำสงกรานต์อย่างสุภาพ เพื่อให้ความ สนุกสนาน และสืบสานประเพณีให้ถูกต้องและ ดีงาม
          -จัดแสดงมหรสพหรือการละเล่นพื้นบ้าน เพื่อสืบทอดมรดกภูมิปัญญาของท้องถิ่นให้คงอยู่ต่อไป
          -พาลูกหลานไปกราบเคารพพ่อแม่ปู่ย่าตายายเพื่อแสดงความกตัญญูและสร้างความสัมพันธ์
          สิ่งที่ไม่ควรทำ
          -ไม่ควรดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในวัดหรือเมื่อขับขี่พาหนะ
          -ไม่ควรใช้น้ำสกปรก หรือเล่นสาดน้ำผู้อื่นด้วยความรุนแรง
          -ไม่ควรใช้ปืนฉีดน้ำแรงดันสูง
          -ไม่ควรแต่งกายส่อไปทางอนาจาร ไม่สุภาพ หรือไม่เหมาะสมแก่กาลเทศะ
          -ไม่ควรจัดการแสดงที่ยั่วยุหรือส่อไปในทางลามกอนาจาร
          -ไม่ควรแสดงกิริยาวาจาก่อกวนหรือชวนทะเลาะวิวาทกับผู้อื่น
          -ไม่ควรเล่นน้ำกับผู้ที่ไม่เล่นด้วยหรือคนไปประกอบกิจธุระ
          -ไม่ควรสอนหรือกระทำสิ่งที่ผิดประเพณีสงกรานต์กับชาวต่างประเทศ
          -ไม่ควรสาดหรือฉีดน้ำใส่พาหนะที่กำลังวิ่ง
          บรรยายใต้ภาพ
          อ.เวณิกา บุนนาค



คม ชัด ลึก ฉบับวันที่ 12 เมษายน พ.ศ. 2560


ปฏิทินกิจกรรม























แผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ
Art & Culture for Health Literacy

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส)
ThaiHealth Promotion Founnation (THPF)

128/177 ชั้น 16 อาคารพญาไทพลาซ่า ถนนพญาไท แขวงทุ่งพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร 10400
128/177 Phayatai Plaza,  16th Fl., Phayathai Rd., Rajthevee, Bangkok 10400 Thailand

โทรศัพท์ : 02-129-3897-8 โทรสาร : 02-129-3899
อีเมล : [email protected]