หอมติดกระดาน เหมือนสาวชาววังกับการ ''อบร่ำ'' เคล็ดลับการอบผ้าให้หอมตามตำรับโบราณ

หอมติดกระดาน เหมือนสาวชาววังกับการ "อบร่ำ"
เคล็ดลับการอบผ้าให้หอมตามตำรับโบราณ

"เมื่อสตรีนั้นนั่งลง ณ ที่ใด กระดานแผ่นใด ครั้นลุกจากไป ความหอมที่ซึมลึกอยู่ในอาภรณ์ที่ใช้นุ่งห่ม ก็ยังคงซึมซาบอบอวลติดอยู่ที่พื้นกระดาน..." คำร่ำลือถึงสาวในรั้วในวังสมัยก่อน ที่มีเคล็ดลับในการดูแลรักษาผ้า หลังจากผ่านขั้นตอนการทำความสะอาดและรีดเรียบ ให้มีกลิ่นหอม และติดทนนาน

นั่นคือ การร่ำ หรือ การอบร่ำ เป็นการอบหรือปรุงผ้าให้มีกลิ่นหอม โดยใช้วิธีนำผ้าใส่ในโถหรือหีบทึบที่ปิดแน่นสนิท เช่น ถ้าเป็นโถก็ต้องเป็นโถเคลือบขนาดใหญ่ทรงมัณฑ์หรือทรงกลอง ถ้าเป็นหีบไม้ก็ต้องเป็นหีบไม้อุโลก ซึ่งทั้งโถและหีบนี้เมื่อปิดแล้วกลิ่นและควันจะระเหยออกมาไม่ได้ แล้วนำไป "ร่ำ”  ซึ่งการร่ำผ้านี้ทำได้หลายวิธี ทั้งร่ำด้วยควันเทียน ร่ำดอกไม้สด และร่ำด้วยน้ำปรุง ร่ำจนกลิ่นกำซาบ(ก. ซึมเข้าไป, ทา, อาบ) เข้าเนื้อผ้า

เครื่องหอมที่นิยมนำมาใช้ในการร่ำผ้า ตามที่ศันสนีย์ วีระศิลป์ชัย ได้เขียนไว้ในบทความศิลปวัฒนธรรม ฉบับเมษายน 2548 ได้แก่ กำยาน กฤษณา จันทน์หอม ชะมดเช็ดหรือชะมดเชียง เทียนอบ น้ำตาลทรายแดง ทั้งหมดบดจนเป็นผงละเอียด เวลาใช้ให้ตักผงเครื่องหอมโรยลงบนก้อนถ่านเล็กๆ ที่เผาไฟจนแดง โรยให้มิดก้อนถ่านเพื่อให้เกิดควัน แล้วจึงปิดฝาโถหรือฝาหีบเพื่ออบควันให้กลิ่นหอมจับกับเนื้อผ้า ทำแบบนี้จนกลิ่นหอมชำแรก(ก. แทรก, แหวก, แทรกลงไป, เจือปน.) เข้าไปในเนื้อผ้า

เช่นนี้ทำให้เราเห็นถึงความพิถีพิถันในการสร้างสรรค์ขั้นตอนต่าง ๆ ในการดูแลผ้านุ่งผ้าห่มของสตรีชาววัง ทั้งนี้เกิดจากการสังเกต และการลองผิดลองถูก จนทำให้เกิดเป็นเอกลักษณ์ที่คนกล่าวขานถึงสตรีชาววังว่า หอมติดกระดาน

#แผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ #สสส #วิสาหกิจเพื่อสังคม #SE #หอมติดกระดาน #อบร่ำ #เคล็ดลับ #

ติดตามข่าวสารและกิจกรรมต่าง ๆ ของแผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ สสส. ได้ที่ 
Official Web : http://artculture4health.com/ 
Facebook : https://www.facebook.com/artculture4h 
Youtube แผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรม สร้างเสริมสุขภาพ : http://bit.ly/3YVFSl5 
Instagram : https://www.instagram.com/artculture.4health/ 
Twitter : https://twitter.com/art_culture4h 
Tiktok : https://www.tiktok.com/@artculture4health